Value analysis (analiza vrednosti)
Analiza vrednosti ima za cilj prepoznavanje i eliminisanje svih onih troškova koji nisu neophodni za vrednost i/ili funkciju nekog proizvoda ili usluge. Dakle, ovde se radi o sistematičnom pristupu koji obuhvata proizvod u celini, kao i njegove pojedinačne komponente. Iz tog razloga, u tim za analizu vrednosti ne treba da budu uključeni samo stručnjaci iz nabavke, proizvodnje i prodaje već, ako je ikako moguće, i dobavljači i kupci. Za vođenje tog tima često se određuje controller. Proizvode (ili delove procesa) možemo podeliti na dva dela:
- Cost driver (pokretači troškovi)
- Value driver (stvaraoci vrednosti)
Cost driver su troškovi koji imaju visoko učešće u ukupnim troškovima, ali kupcima ti troškovi ne znače mnogo. Ove troškove treba smanjivati. Sa druge strane value driver su troškovi koji su relativno mali ali koji kupcima znače mnogo. Ovde možemo da zaračunamo višu cenu kupcima.
Na primer, otišli ste u svoj omiljeni restoran na ručak. Gazda restorana je uložio novac u renoviranje restorana (kapija restorana, parking, escajg, stolovi, novi kompjuteri za osoblje i sl.) Podela na cost driver i value driver može biti:
Suština value analysis je da se ne mogu svi troškovi linearno smanjivati. Cost drivers su „trošadžije“ resursa i njih treba napadati ako želimo da uštedimo. Sa druge strane, value drivers su „davaoci vrednosti“ i vrlo često u njih treba još više ulagati.
Svaka kompanija treba da razume svoje proizvode i da razume koja svojstva proizvoda ne čine vrednost (cost driver) odnosno koje svojstvo proizvoda čini vrednost za kupca (value driver). Analiza se isto može primeniti i na uslugu kao i na proces ili deo procesa.